Ο Αρκάς υπήρξε μυθικός γενάρχης, βασιλιάς της Πελασγίας και ήρωας των Αρκάδων.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, ήταν καρπός του παράνομου έρωτα του Δία και της Καλλιστώς,
κόρης του Λυκάονα. Η Καλλιστώ δεν απέφυγε φυσικά να μπει στο στόχαστρο της ζηλοτυπίας
της Ήρας, η οποία την μεταμόρφωσε σε άρκτο. Τη λύτρωση της ανέλαβε αρχικά η Άρτεμη
που της χάρισε το θάνατο. Στη συνέχεια ο Δίας τη μεταμόρφωσε σε αστερισμό, τη γνωστή
Μεγάλη Άρκτο.
Ο Αρκάς διαδέχτηκε τον Νύκτιμο στην αρχηγία των Πελασγών της Πελoπovνήσoυ. Θεωρείται
ως ο βασιλιάς που εκπολίτισε τος Πελασγούς, οι οποίοι ήταν ακόμα ένας λαός πρωτόγονος
και μάλιστα “βελανηφάγος” , δηλαδή έτρωγε μόνον άγρια βελανίδια. Σύμφωνα με τον
Παυσανία, ο Αρκάδας εισήγαγε στην Αρκαδία την καλλιέργεια των ήμερων καρπών και
δίδαξε την καλλιέργεια του σιταριού, τη χρήση των αλόγων, την κατασκευή του άρτου
και την ύφανση της εσθήτας, Για το λόγο αυτό έδωσε το όνομα του στην περιοχή και
στους κατοίκους της. οι οποίοι ονομάστηκαν Αρκάδες.
Ο Αρκάς μοίρασε την Αρκαδία στους υιούς του Αζάνα, Αφείδαντα και ·Ελατο. Αρχικά
ο τάφος του βρισκόταν στο όρος Μαίναλο στη θέση που ονομαζόταν Τρίοδος. Αργότερα
όμως και σύμφωνα με χρησμό του Μαντείου των Δελφών, τα οστά του μεταφέρθηκαν στην
Μαντινεία, όπου ιδρύθηκε τέμενος αφιερωμένο σ’ αυτόν, κοντά στο βωμό της Ήρας. Αγάλματα
της Καλλιστούς,του Αρκάδα και των υιών του αφιέρωσαν οι Τεγεάτες στους Δελφούς
Σύμφωνα με ένα μύθο, κάποτε ο βασιλιάς Λυκάονας κάλεσε τον Δία και του έκανε το
τραπέζι. Ανάμεσα στα φαγητά που του πρόσφερε ήταν και τα τεμαχισμένα κομμάτια του
κορμιού του μικρού Αρκάδα, τον οποίον πρωτύτερα ο Λυκάων είχε σκοτώσει. Ο Δίας όμως
το κατάλαβε και θύμωσε τόσο, ώστε έριξε κεραυνό στο παλάτι του Λυκάονα για να τον
τιμωρήσει Κατόπιν συνέδεσε ξανά τα μέλη του παιδιού και τον επανέφερε στη ζωή.
Σύμφωνα πάντα με τη μυθολογία, ο Αρκάς ήταν δίδυμος αδελφός του Πάνα. Ένας άλλος
μύθος λέι ότι όταν μεγάλωσε ο Αρκάς, συνάντησε την μητέρα του Καλλιστώ, η οποία
είχε μεταμορφωθεί από την Ήρα σε άρκτο, την ακολούθησε και μπήκε στο ιερό του Λυκαίου
Δία. Κινδύνευσε όμως να θανατωθεί από τους Αρκάδες επειδή ο χώρος του ναού εθεωρείτο
ιερός και απαραβίαστος. Ο Δίας τότε για να τον σώσει τον μεταμόρφωσε σε αστέρι με
το όνομα Αρκτοφύλακας η Αρκτούρος.
Επί των διαδόχων του Αρκάδα, αρχίζει σταδιακά να υποχωρεί η αχλύς των μύθων και
να αναδύονται τα πρώτα ίχνη της ιστορικής αλήθειας.